Estatu batuetako bidaia

Egia da: hiriek eta natura ez dute aurpegi bakar bat. Goizez edo gauez, astean zehar edo asteburuetan, lan egunetan edo festa egunetan, udan edo neguan, gaur edo urte bat barru, egun eguzkitsuetan edo euria egiten duenean, lur mailatik edo altuera batetik…
Argazkiek zati bat erakusten dute, baina ezin da dena ulertu. Nola jakin Chicago eta Los Angeles hirien Downtown-en gaueko beste izaera? Ez da posible izango era horretako ezaugarriak ezagutzea urrunetik. Hala ere, hiriak aldatzen doaz denborarekin. Beraz, gaur ikusten dugun hiria ez du zergatik izan behar etorkizuneko hiriaren antzekoa. Gizartea beti aldatzen egotea eragiten du hemen. Horrela, noizbait esan al dezakegu “erabat ezagutzen dugula” hiri bat?
Naturarekin berbera gertatzen da: nahiz motelago izan, aldaketak gertatzen dira (adibide bezala, harrizko arku haren erortzea). Beti egongo da zerbait berria aurkitzeko aukera.
Bai, bidaian ikusi genuena behin eta berriz erakutsia izan da Holliwood-en eraginez. Baina berbera al da irudiak ikustea eta bertan egotea? Klasean erakutsitako argazkien artean ikuspegi ezezagun asko agertu ziren. Gauza ezagun bat ikustean beste ikuspuntu baten laguntzarekin, izaera ezberdina lortzen du.

Etrokizuneko hiria

Le Corbu eszenatokian agertu zen esanez "etxebizitza bizitzeko makina da". Era berean hiria gizartea mantentzen duen makina da. Zer gertatuko zaio makina honi? Etorkizunari buruz hitzegitean, ideia ezberdinak solapatzen dira: hirien zabalpen era tradizionala izan da dentsifikatzea, teknologia berriekin lortzen da garraio arazoak gutxitzea, egitura eta eraikuntza sistema berriak ahalbidetzen dute eraikin altuago eta masiboagoak... Datu hauek normalak badira, zergatik da ohikoena pentsatzea megapolis erako hirietan etorkizuna bezala? Maila txikietako joerak daude, baina beti dira kasu ezagunak. Pelikuletan edo komikietan ikusten diren irudiak urrun daude (osotasunean, ez detaileetan) gaurkoatik.

Nire azalpena: denok etxean daukagun edozein makina erabiltzen dugu beharren arabera, eta denbora bat pasatzean, estropeatu edo zaharra gelditu delako, makina berriago eta teknikoago batez ordezkatzen dugu. Hiria makina bat ba da, ez al du joera berbera izango? Googlen sartu "future city" esta ikusi dezakezue ze nolako irudiak agertzen diren. Gizartean "makina" eta "teknologia daukaten irudien menpe geratu izan da etorkizuneko hiri hauek.

Hala ere, gure etxebizitzetan gertatzen den fenomenoa aztertu behar da, famili denek duten arazoa: pilaketa. Gauza berriak ailegatzen dira zaharrak ordezkatzeko, baina gauza zahar guztiak ez dira botatzen. Batzuk inkluso berriz erosten dira. Memoria eta balore sentimentalaren boterea da hau. Ez al da berdina gertatzen gaurko hirietan? Ez al da berdina gertatuko etorkizuneko hirietan?

Azken galdera hau sartu daiteke beste etorkizun hiri irudian: apokaliptikoa, non natura irabazi du guda teknologien kontra.

Ariketa handiari buruz...

Eraikinarekin hasi baino lehen, ingurua aztertu:

H.R. Giger

Bere obra ikustean, pentsatzen dudan lehengo gauza: antiutopia. Bizia eta artifiziala nahasten ditu, lortuz ikuslearengan eragitea (harritzea, kuriositatea, nazka…). Baina zergatik pentsatu txarra dela nahasketa hori? Printzipioz, hau izan daiteke bizirik mantentzearen instintuaren eragina. Makinak beti ikusi izan dira bizitzarik gabeko elementuak bezala, mantentze on batekin betirako irauteko ahalmenekin, pieza zaharrak berriekin aldatzeko aukerarekin aurrera egiteko. Baina heriotza gabe, non geratzen da bizitza? Bi kontzeptuak batera egon dira beti. Pelikula, liburu eta komiki askotan, batez ere etorkizun post-apokaliptikoei buruz hitz egiten dutenak, agertzen dira robot edo ciborg-ak bizitzaren bidetik kanpo dauden izakiak bezala. Bizitza galtzearen kontra gaude hasieran (aldatuko al zenituzke zure begiak kamara berezi batzuekin, zeintzuk askoz hobeto eta urrutiago ikusteko aukera dute?), baina mugen gainditze hori erakartzen gaitu (gizakiaren ahalmena aurrera eraman, natura gainditzea). Badaude eraikin eta zubi asko zeintzuk natur ikuskizun asko bezain harrigarriak gertatzen diren: batzuk gizakiaren ahalmena adierazten dute, eta besteek naturaren boterea. Zer gertatuko zen bi alderdi hauek nahastean? Zerbait berria, baina bi oinarrietatik urrun geratzen dena. Gigerren obra hau erakutsi dezake (eta filosofatzeko oso egokia da).


PD: ezin dut pelikulari buruz hitz egin honekin erlazionatzeko, hirigintza tailerra klasearekin gainjartzen zelako.

Ariketa handia hasiz

3D edo maketa batekin ongi ikusten dira perspektibak eta formen eraginak.

Laguntza handia da pentsatzen ditudan ideien bisualizazio on bat egiteko.

Hori bai: alboan oinplanta lagutza bezala.

Indotxinako bidaia

Azkar esanda: bateratzen diren bi dimentsio ezberdin. Pelikuletan bakarrik ikusten den natura, fantasiazko liburuetatik ateratako zibilizazio zaharren arrastoak, ordenagailuz sortua dirudien natura (hain harrigarria eta ederra izanda, irreala zirudiena)... Arkitektura, eskultura, eta beste disziplina asko saiatzen dira harritasun efektua lortzen, baina klase honekin argi geratu den bezala, natura da jaun ta jabe gai honetan. Arroza landatzeko maketa horiek izugarriak ziren: natura eta gizakiak batera sortuta. Argi dago: ez da natura alde batean utzi behar gauza harrigarriak artifizialki egiteko: natura eta artifizioa batera joan daitezke. Herrixka horiek, nahiz oso sinpleak izan medioetan, bere kutsu berezia lortzen zuten naturarekin lortutako erlazio horri esker.

Herri txiki horien atzean beste dimentsioa: metropoli berriak. Argi geratzen da: gizakia beti egokitzen da ingurura, eta era berean ingurua egokitzen dute bere beharretara. Trenbidea dagoela? Arazorik ez. Autopista hiritik pasatzen dela? Ez da muga zeharkaezina. Kapitalismoa. Dirua eta eskaera batbadago, dena posible da. Eta ondorioa: azkenean funtzionatuko du. Galdera bezala: hemen egiten diren hiri zabalpen askotan ez da bizia sortzen (falta da urteen indarra ikustea, baina bueno), izugarrizko azterlanak egin izan arren. Han, bapatean kontrol gabe eginiko hiri horietan, izugarrizko bizitza agertzen da. Ze hiri zabalpen izan behar da eredu? ... Hobeto: zer ikasi dezakegu hiri zabalpen ezberdin hauetatik?
Imposible is nothing.